VAI TRÒ CỦA PHẬT GIÁO 
TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT XUNG ĐỘT Ở ĐÔNG NAM Á 
TỪ SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI ĐẾN NAY 

Trần Văn Nhân 

Chuyên ngành: Lịch sử Thế giới  

Đề tài Phật giáo với các triết lý nhân sinh hướng tới lòng khoan dung và độ lượng luôn là chủ đíchhướng tới của các công trình nghiên cứu phục vụ cho việc tìm hiểu, khai mở các giá trị nhân văn của nhân loại, đem lại những lời khuyên dễ chấp nhận cho xã hội khi mà những giá trị ấy ngày càng trở nên quan trọng hơn trước tình hình thế giới hiện nay. 

Cách đây đã hơn 2500 năm, Phật giáo do Siddhartha Gautama (563 – 483 TCN) sáng lập đã đem lại ánh sáng và hy vọng cho mọi tầng lớp nhân dân đau khổ ở Ấn Độ. Và trong suốt chiều dài lịch sử, đạo Phật luôn xuất hiện như một giải pháp cuối cùng cho các vấn đề nan giải, nơi mà mọi xung đột đang ở đỉnh điểm, mọi cố gắng dường như vô vọng và khi chiến tranh qua đi, sự sống hồi sinh cũng là lúc Phật giáo ươm mầm cho hoà bình trở lại. 

Ngày nay khi mà vấn đề “khủng bố”, “chiến tranh”, “bạo loạn”,... đã trở thành những đề tài thời sự mang tính liên tục và “nóng hổi” thì tinh thần và triết lý của đạo Phật ngày càng trở nên cần thiết hơn. Trong quá khứ  con người đã chấp nhận đạo Phật như một con đường của sự giải thoát cho số phận, tìm đến sự bình đẳng trước Đạo pháp cho "thập loại chúng sinh" theo tinh thần " từ bi hỷ xả"  thì ở hiện tại đạo Phật như một tiếng gọi hoà bình, thúc giục con người quay về “ những giá trị nhân bản” , chấm dứtchiến tranh, mưu cầu hạnh phúc cho mình và cho nhân loại. Các cuộc chiến tranh cục bộ trên thế giới như chiến tranh Iraq, bạo loạn ở Grudia, xung đột ở Kashmir,...vẫn đang tiếp diễn, vì thế, hơn bao giờ hết như nhân loại khao khát hướng đến một giá trị như Jawaharlal Nehru từng tha thiết kêu gọi : “ Có lẽ chưa bao giờ trong quá khứ , bức thông điệp hoà bình của Đức Phật lại cần thiết hơn thế cho nhân loạiđang đau khổ và đảo điên ngày nay. Mong rằng Đại Nghị hội này một lần nữa truyền rộng thông điệphoà bình vĩ đại của Người và đem lại một niềm an ủi cho thế hệ chúng ta...Tôi xin kính cẩn tưởng niệm về Đức Phật và gửi lời chào mừng tôn kính đến toàn thể Nghị hội Rangoon đang nhóm họp trong dịp kỷ niệm vui vẻ vào một thời điểm mà cả thế giới đang rất cần đến họ”.
Tư tưởng hòa bình luôn là tư tưởng chủ đạo của Phật giáo khi những xung đột ở nơi này, nơi kia trên thế giới xảy ra và cần sự có mặt của Phật giáo như một lẽ đương nhiên, như là một đường duy nhấttrong sự tuyệt vọng của các phe phái. Do vậy, tìm hiểu vai trò giải quyết xung đột của Phật giáo là tìm hiểu về triết lý hoà bình của đạo Phật - như một xu thế tất yếu trong hiện tại cũng như một giải pháp hữu hiệu và lâu dài cho thế giới vẫn luôn bất ổn và chiến tranh kéo dài. Qua đó, hy vọng về một môi trường mà ở đó mọi lo toan về bất ổn chính trị, bạo động, xung đột,...sẽ biến mất thay vào đó là quá trình xây dựng một thế giới hoà bình, an lạc, giàu mạnh và ổn định. Đó cũng chính là điều mà luận văn muốn hướng đến trên cơ sở tìm lại những giá trị hoà bình trong triết lý của Phật giáo. 

Khu vực Đông Nam Á, nơi đạo Phật phát triển nhất thế giới và chiếm một tỷ lệ niềm tin đáng kể trong dân chúng, nên Phật giáo có một vị trí rất quan trọng không chỉ trong thế giới tinh thần mà cả trong đờisống chính trị. Những minh chứng rõ nhất cho tư tưởng nhập thế của Phật giáo là ở chính khu vực Đông Nam Á – trong vai trò giải quyết các xung đột chính trị.