Việt Nam bắt đầu chuẩn bị vào Hè, nhiệt độ miền Nam oi bức báo hiệu vào cơn mưa nhẹ, miển Trung và Bắc tuy chưa chính thức hứng chịu cái nóng gió Lào chuyển sang, nhưng đôi khi ngột ngạt bất thường cũng làm ê ẩm cuộc sống.

Phật giáo không vì thời tiết mà trễ nãi việc đón nhận lễ Tam hợp tại chùa Ba Chúc, tỉnh Hà Nam, vào năm 2019. Những năm gần đây, trước bao khó khăn dồn dập, GHPGVN đã vượt qua và thể hiện tầm vóc sáng giá. Tạo thế đứng giao tế với Phật giáo các nước bạn; thường đón nhận những đoàn nước ngoài đến viếng thăm; tạo điều kiện cho nước ngoài đến tìm hiểu vể Phật giáo trong nước…

Với những sinh hoạt bận rộn như thế, Giáo hội vẫn phải bận tâm giải quyết những việc mà chỉ cần ban ngành liên quan vào cuộc. Việc Tăng phạm luật hay vài hiện tượng bất bình thường trong giới tu sĩ, đó là thuộc phạm vị của Ban Tăng sự, Ban nghi lễ, Ban giám luật… Có những vụ tai tiếng như ngày mồng một Tết tại chùa Phước Sơn cúng dường cho cả ngàn sư giả hàng năm, đã xảy ra đánh nhau, loan truyền chóng mặt trên các trang mạng, đáng ra, Ban Tăng sự phải điều chỉnh lại việc phổ đồng cúng dường như thế, để sư Bửu Chánh rút kinh nghiệm. Những năm trước, cũng tại chùa Phước Sơn, sư Pháp Định thường trú, cũng gây xôn xao với Đàm Vĩnh Hưng trên trang mạng. Gần đây, một vài người mặc áo tu sĩ ni, đến “thú tội” với linh mục Long trong chương trình Lòng Chúa thương xót. Ở đây, ta không nói đến cách tiếp cận đối với những người tự nhận là tu sĩ Phật giáo của cha Long, cách quảng cáo, cách đặt câu hỏi và xưng hô thiếu tế nhị của cha Long, nhưng điều ta muốn nói là Phật giáo không thể nào quản lý chặt chẻ với những tu sĩ tự phát hoặc tu sĩ giả danh làm mất uy tín rất nhiều cho Phật giáo. Đây là một vấn nạn ngàn đời của Phật Giáo Việt Nam, vì Việt Nam có nhiều Tôn giáo, không như những nước lấy đạo Phật làm quốc giáo như Thái, Myanma, Lào, Campuchea…

Hiện tượng sư giả, sư mất nhân cách, sư làm tiền, sư khoe khoan tài sản như Thanh Cường phía Bắc, sư hát hò nhún nhảy trên trang mạng vùng quê Nam bộ…g ần đây, các sư Tân đồ lô ( chứ không phải Tân Đầu Lô) đánh nhau ngoài đường… hàng ngày luôn xảy ra khắp nơi. Những ung nhọt nhức nhối đó nói lên cách quản lý không nghiêm túc của Giáo Hội, bởi lẽ, tinh thần tự giác, tự ngộ, tự độ của nhà Phật khó mà khép tu sĩ vào một quy luật khắc khe. Nhưng nhìn chung, nội tình Phật giáo, nếu có những hiện tượng bất kham, cũng chưa đến độ phạm giới trọng, mà có chăng, cũng chỉ phạm luật so với thời hiện tại. Nghiêm túc mà xét theo giới và luật cơ bản, thì khó ai mà giữ đúng trong cuộc sống ngày nay,ví dụ giới không cầm giữ tiền bạc của quý, vào thập niên 60 về trước, chư Tăng Khất sĩ không giữ tiền, sống bằng cách đi khất thực, ngày nay khó mà xin xe hay máy bay đi quá giang nếu không giữ tiền. Không những phải giữ tiền mà quý kim ngoại tệ cũng khó từ chối. Theo tinh thần nhà Phật, tùy nghi ứng biến, khế thời, khế lý, khế cơ mà linh động hành xử. Tuy nhiên, những dạng sáng mặc áo Phật đi xin, chiều thay đồ đi nhậu, tối lên sòng bài sát phạt của những kẻ tha phương lập nghiệp khó mà xử phạt; pháp luật không xử được thì phật giáo cũng phải bó tay, chỉ thương cho quần chúng cứ thấy đầu tròn áo vuông là cúng dường, không phân biệt thật giả. Đó là những thành phần ngoài vòng cương tỏa. Quan tâm chăng là nội tình tu sĩ Giáo hội. Có những trường hợp Ban Tăng sự cả nể thả trôi rồi “cứt trâu để lâu hóa bùn” cũng xong chuyện. Có những việc khi báo chí lên tiếng thì Giáo hội lại xông xáo ra trận, nhưng lại đập ruồi  bởi một lực sĩ. Những việc mà cho là mê tín, khi nó trở thành truyền thống của Phật giáo Bắc truyền, đành rằng sai đối với giáo lý lại nghiêm nhiên hợp lý với đức tin quần chúng cần nương náu. Chuyện áp vong, thỉnh vong, cúng vong… là việc cá thể của từng chùa; nếu sai phạm giáo lý mà không phạm giới luật, chỉ cần Ban Tăng sự địa phương, hoặc Ban Thường trực GHPG Tỉnh góp ý hoặc cảnh cáo, đâu nhất thiết cả một Giáo hội vào cuộc, chủ tịch HĐTS phải ký văn bản đình chỉ mọi chức vụ đợi giải quyết.

Một tu sĩ phạm luật, chỉ cần Yết Ma sám hối, nếu phạm trọng tội thì biệt trú hoặc tẩn xuất. Giáo luật nhà Phật có đủ tiêu mục giải quyết, nhưng rất tiếc, việc giải vong, áp vong,… ở phái Bắc xảy ra qua nhiều hình thức như ngoại cảm, đồng bóng, tứ phủ, thầy mo thầy pháp… Tu sĩ  phía Bắc trước đây, không biết hầu đồng là không được lòng quần chúng, chứ không phải hiện nay mới có. Việc báo chí thổi phồng một việc quá bình thường và thêm vu khống việc tiền bạc đã tác động tai tiếng, lạc dẫn dư luận không ít, tạo cớ cho những kẻ ác cảm với Phật giáo nhập cuộc. Video clip của những người từng tham gia áp vong, giải oan  đính chính với báo Lao Động về những vu vạ không đúng sự thật vụ chùa Ba Vàng. Trước áp lực của báo chí và dư luận, buộc Giáo hội nhập cuộc, nhưng nhập cuộc quá đà không cần thiết.

Khi báo chí nói không đúng sự thật, không những Phật giáo mất uy tín mà còn giúp cho nhiều đầu óc phong phú suy diễn những thế lực hậu thuẩn phía sau… một mũi tên bắn trúng nhiều mục tiêu. Biến thành cơn nóng cao độ khi mùa hè chưa đến vội. Bao nhiêu Phật sự đa đoan hàng ngày và lễ Vesak gần kề, chúng ta cần tỉnh táo phân biệt và nắm vững vấn đề chứ không bị tác động bởi dư luận báo chí. Những khả năng vực dậy một Phật giáo trầm luân lâu nay, không dễ gì bị đốn ngã gốc cổ thụ hàng ngàn năm tuổi.

Mọi ê ẩm vì thời tiết sẽ qua đi, mọi ê ẩm loạn động đưa ta vào cơn mê cũng có lúc phải tỉnh thức, đạo Phật vẫn là đạo Tỉnh thức, tại sao ta không tỉnh thức trước những cơn mê của kẻ loạn động làm rối loạn cuộc sống? Phía Bắc tuy chưa ảnh hưởng cái nóng mùa Hè, vẫn bị tác động bởi dư luận bị lạc dẫn bởi kẻ ác muốn hạ nhục Phật giáo.

SAU MỘT CƠN MÊ!