Đây là lễ hội đầu tiên được tổ chức trên núi Bảo Đài, “thánh địa” của Phật giáo Trúc Lâm. 

Chùa Ngọa Vân trên núi Bảo Đài (còn tên gọi khác núi Vây rồng) thuộc xã Bình Khê, TX Đông Triều (Quảng Ninh), di tích quan trọng bậc nhất trong Khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều. Đây là nơi Phật hoàng Trần Nhân Tông chọn để tu hành, giảng pháp những năm cuối đời và nhập niết bàn ngày 1/11 năm Mậu Thân (1308), kết thúc trọn vẹn hành trình tu hành, hóa Phật.

Trải qua hơn 700 năm tồn tại, dưới sự phá hủy của thời gian, 15 điểm di tích thuộc quần thể di tích Ngọa Vân đã trở thành phế tích, chỉ còn cốt nền của những am cổ. Nhận thấy những giá trị đặc biệt của miền “thánh địa” phật giáo, UBND tỉnh Quảng Ninh cùng ban trị sự giáo hội phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh huy động nhân dân, doanh nghiệp, tăng ni phật tử, phát tâm trùng tu, tôn tạo từ năm 2014.

Chùa được xây dựng mới bao gồm các hạng mục tam bảo thờ phật, nhà thờ trúc lâm Tam tổ, cổng Tam quan, và các công trình phụ trợ được xây dựng bằng chất liệu gỗ lim, với kiến trúc truyền thống với tổng mức đầu tư 83 tỷ đồng.

Nhà sử học Dương Trung Quốc chia sẻ: “Chùa Ngọa Vân là nơi Ngài viên tịch khi mới 55 tuổi. Ngài là Phật Hoàng ở góc nhìn tôn giáo và Ngài là vị vua thứ 3 của triều Trần. Với việc trùng tu, tôn tạo lại những di tích xưa trên nền tảng của nhận thức hiện đại sẽ biến đây thành điểm đến để chúng ta chiêm ngưỡng những giá trị của quá khứ đối với hiện tại”.

Chùa Ngọa Vân nằm ở độ cao gần 700m so với mực nước biển, với nhiều am cổ nằm phân bố rộng rãi, có cảnh quan hùng vĩ. Cùng với 2 lối mòn truyền thống để đi lên chùa, mùng 2 Tết năm nay, tỉnh Quảng Ninh đã đưa tuyến cáp treo từ Trại Lốc lên chùa dài 2km, giúp nhân dân rút ngắn quãng thời gian hành hương về đất Phật.

Ông Hà Hải Dương – Chủ tịch thị xã Đông Triều phấn khởi vì đây là lần đầu tiên lễ hội được tổ chức: “Lễ khai hội Xuân và khánh thành chùa Ngọa Vân là hoạt động văn hóa mang giá trị sâu sắc với ý nghĩa hướng về cội nguồn. Là dịp để các tầng lớp nhân dân, phật tử và du khách thập phương hành hương về miền đất Phật để dâng hương, thưởng ngoạn, bày tỏ lòng thành kính tri ân công đức to lớn của Đức vua Phật Hoàng Trần Nhân Tông và tôn vinh những giá trị tư tưởng của thiền phái Trúc Lâm”.

Lễ Khai hội Xuân Ngọa Vân 2016 sẽ được duy trì và trở thành lễ hội truyền thống hàng năm. Lễ hội diễn trong 3 tháng từ ngày mùng 9 tháng Giêng đến hết tháng 3 âm lịch./.