Thời Đức Phật Thích Ca đang ở Sàvatthi - kinh đô của vương quốc Kosala, vua nước này thường đến gặp ngài để nghe pháp. Nhà vua là người có niềm ham mê ẩm thực và thường ăn thỏa thích những gì mình muốn. Một hôm, sau bữa ăn thịnh soạn, no nê, vua Pasenadi đến đảnh lễ Phật và ngồi xuống một bên.
Đức Phật bèn nói bài kệ:
"Con người thường chánh niệm
Được ăn, biết phải chăng
Chừng mực, cảm thọ mạnh
Già chậm, tuổi thọ dài".
Biết rằng mình nhận được lời dạy quý giá, và cũng biết điểm yếu thích ăn uống của mình, vua Pasenadi liền bảo Sudassana, chàng trai đang đứng hầu sau lưng: "Ngươi hãy học thuộc lòng bài kệ này của Đức Thế Tôn, mỗi lần đến bữa, hãy đọc cho ta nghe bài kệ ấy, ta sẽ trả cho ngươi mỗi ngày 100 đồng tiền vàng".
Sudassana vâng lời, nhẩm học thuộc lòng bài kệ và đọc cho vua nghe vào mỗi bữa ăn. Nhờ đó, vua Pasenadi ăn uống chừng mực hơn. Một thời gian sau, vua nhận thấy thân thể mình trở nên khỏe mạnh. Ông sung sướng thốt lên: "Ôi, thật sự Đức Thế Tôn đã thương tưởng nghĩ đến lợi ích cho ta, cả hai đời hiện tại và vị lai!".
Lời dạy của Đức Phật mấy nghìn năm trước hoàn toàn phù hợp với quan điểm dinh dưỡng học hiện đại và càng có ý nghĩa quý báu bởi ở thời đại này, các bệnh tật liên quan đến thói ăn uống vô độ, thừa mứa phát triển mạnh hơn bao giờ hết. Thói quen ăn quá nhiều, ăn những thứ quá nhiều năng lượng gây nên các bệnh béo phì, mỡ máu cao, xơ vữa động mạch, tiểu đường, gout... làm giảm chất lượng cuộc sống, khiến con người nhanh lão hóa và rút ngắn tuổi thọ. Việc kiểm soát ăn uống, hướng đến sự điều độ được tất cả các chuyên gia khuyến khích. Không chỉ điều tiết về số lượng, mọi người còn cần biết cách lựa chọn thực phẩm phù hợp, lành mạnh.
Coi trọng việc ăn uống chừng mực, Đức Phật yêu cầu các đệ tử xuất gia chỉ ăn mỗi ngày một bữa, đồng thời rèn luyện thân thể bằng cách đi bộ khất thực.
Truyền thống ăn chay của Phật giáo ngoài việc nuôi dưỡng và phát triển tâm từ bi còn là liệu pháp dinh dưỡng rất có lợi cho sức khỏe. Ăn chay, ăn nhiều thực vật và tăng cường đi bộ đang là lối sống được phát triển mạnh trên toàn thế giới, nhất là các nước phát triển.
Tiết giảm, chừng mực trong ăn uống, ăn nhiều thực phẩm từ thực vật... không chỉ là cách giữ gìn sức khỏe, giúp thân thể gọn gàng, tráng kiện mà còn là cách giữ cho tinh thần sáng suốt, minh mẫn, nhờ đó mà con người được trẻ lâu, nâng cao tuổi thọ
HUYỀN VI (Tổng hợp)
