Cuộc sống không ai tránh khỏi những phiền muộn, rắc rối. Phước duyên lớn thì chướng duyên nhẹ. Thế gian xem nhẹ phước báu, hành động tội lỗi, gây nhiều ác nghiệp, dĩ nhiên sẽ gặp nhiều khó khăn trở ngại trong cuộc sống.Người tin nhân quả, cân nhắc từng lời nói, ý nghĩ, hành động tránh gây đau khổ cho kẻ khác, làm nhiều việc thiện, chướng duyên cũng sẽ giảm thiểu.

Nơi đây, trong phạm vi những người tu tập, thường gặp lắm chướng duyên, lý do từ đâu?

Thế nào là người tu tập? cuồng nhiệt với tín ngưỡng có phải là tu tập? thành kính siêng năng tụng niệm, thực hiện lễ nghi tôn giáo là cách tu tập? Bố thí cúng dường, tạo lập cơ sở tín ngưỡng, đúc chuông tạo tượng là thực hiện việc tu tập? siêng đi đền chùa nhà thờ, thánh thất…là tu tập…Tóm lại thực hiện mọi hình thức mang tính tín ngưỡng, tôn giáo mà phần lớn được xem là tu tập?

Những việc làm cho dù là thiện lành, mang tính hình thức đều thuộc lĩnh vực phước báu.Nếu việc làm thiện lành mà dụng ý cầu danh hay lợi dụng thì việc làm đó tạo thêm nhân xấu.

Mọi việc làm thể hiện như sự sùng kính tôn giáo, tín ngưỡng, lễ nghi chỉ thuộc đức tin chứ không thể gọi là hành trì về tâm linh.Những việc như vậy chỉ gieo duyên lành cho niềm sùng kính; đức tin hình tướng sẽ gặp những chướng duyên ngoại cảnh do tập khí đã gieo trồng trong quá khứ;dù thể hiện sự sùng kính tín ngưỡng hay không, chướng duyên đủ điều kiện vẫn xảy đến.

Người chuyên tu về tâm linh, gọi là thiền sinh,hoặc hành giả, bất cứ tông phái nào, có những trường hợp như:

1/ Được hướng dẫn bởi một vị minh sư chứng đắc, thiền sinh dễ vượt qua những chặng đường khúc mắc do nghiệp chướng tạo ra; vị thầy đủ kinh nghiệm giải tỏa những chướng duyên hoặc khai thị cho thiền sinh biết những chướng duyên do từ tập khí quá khứ để hóa giải.

2/ Hành giả hoặc thiền sinh không có căn bản lý thuyết việc hành trì, tự đọc sách, tìm hiểu, không được những bậc thầy đủ kinh nghiệm dẫn dắt, trong quá trình hành tập, hạt giống bất thiện tiềm ẩn trong tạng thức xuất hiện, cản trở việc tu tập, không biết cách hóa giải, lúng túng giữa pháp hành ngũ ấm xuất hiện, dễ đưa đến “tẩu hỏa nhập ma”. Khi tâm định, tưởng thức lắng đọng, cũng là lúc hạt giống bất thiện từ A lạ da trổi dậy.

Từng có những hành giả than phiền trong thời gian hành tập thì những tập khí cứ xuất hiện. Những tập khí có thể là tánh sân, có thể là tánh dục, có thể là một hình tướng hay động vật nào đó làm cho hành giả thiếu tập trung hoặc sợ hải…mặc dù hành giả không bao giờ khởi ý nhưng nó vẫn xuất hiện mỗi khi công phu thiền tập.

Có một hành giả khi nhập định là thấy con rắn xuất hiện trong ánh sáng mờ từ xa.Có hành giả cứ thấy mỹ nhân mỗi khi thiền tọa, cũng không thiếu hành giả khởi dục cho dù vẫn cố gắng công phu. Tóm lại, chính những chướng duyên đó đã làm chướng ngại trên đường tu của hành giả. Ngay cả thái tử Tất Đạt Đa trước giờ thành đạo cũng bị ma vương đến đe dọa, quyến rũ đủ thứ.

Nhiều hành giả tìm cách dụng công đối trị càng bị khủng hoảng, hoặc càng tránh né càng bị lún sâu, dùng pháp hành đè nén nó càng ngấm ngầm bộc phát, buông xuôi xem như tự đầu hàng nghiệp thức.

Cái nguy hiểm hành giả bị lừa dối, cứ tưởng mình đứng ngoài vọng tưởng lúc hành tập, thấy rõ mọi diễn tiến của tâm thức xuất hiện như  một khách quan đứng ngoài quan sát, chính trạng thái này nguy hại hơn những chướng duyên đối diện thực sự. Đừng tự mãn khi ở trạng thái an định ảo, đưa hành giả vào con đường tưởng thức xuât hiện những ảo ảnh mà cứ ngỡ là thể nghiệm chứng đác ở một tầng bậc nao đó.

Đời hay đạo, sùng tín hay hành tập, mỗi vị thế đều có một chướng duyên, chướng duyên nguy hại nhất là chướng duyên của những hành giả tâm linh, dễ lạc dẫn vào con đường ảo tưởng. Vì thế, người tu tập thiền định cần có một vị minh sư hay một vị thầy đủ kinh nghiệm hướng dẫn vượt qua những chặng đường chướng duyên khởi từ nghiệp thức. Tự mình đi vào con đường thiền định là hành động liều lĩnh. Phải biết tập khí nặng nhất của mình là gì, tìm cách hóa giải hạt giống đó trước khi bước vào đạo lộ mênh mông của tâm thức.