Mấy ngày sau cơn giông, ở Hà Nội có bao nhiêu là chuyện. Nào là chuyện cây trồng kiểu “nguyên đai nguyên kiện”, khuyến mãi cả túi nilon bọc bầu đất nên đổ ngã chỏng trơ. Nào là phố phường cột điện dây điện ngổn ngang chưa thu dọn kịp. Nào là tranh cãi về cây xanh, nên bảo vệ hay nên chặt bớt…

Trong tất cả những chuyện xôn xao đó, tôi chú ý tới một bức ảnh được lan truyền trên mạng xã hội đang khiến nhiều người phải suy nghĩ. Đó là bức ảnh chụp một người đàn ông ngoại quốc lom khom đứng ở ngã tư phố Tạ Hiện (Hà Nội), bên cạnh tấm biển báo thô sơ “Đi chậm” bằng 2 thứ tiếng Việt và Anh.

Thông tin trên mạng xã hội cho biết: “Người đàn ông này đứng giữa ngã tư để cảnh báo cho những người đi xe máy khỏi trượt ngã vì đường trơn. Trong khi những người Việt Nam ngồi uống nước xung quanh được những trận cười khoái chí khi thấy từng chiếc xe máy bị trượt ngã”. Ảnh chụp ở phố Tạ Hiện sau trận mưa giông ngày 13/6 vừa qua.

Thật tiếc là thông tin chỉ có vậy thôi. Không biết rõ hơn tên của “ông Tây” tốt bụng kia là gì, người nước nào, ông đến du lịch hay làm việc ở Hà Nội. Nhưng nhiếp ảnh có ngôn ngữ riêng của nó, tự bản thân bức ảnh đã toát lên rất nhiều điều.

Thú thực là tôi cảm thấy xấu hổ trước người đàn ông ngoại quốc này, bởi mình là người Việt Nam, đang sống trên đất nước mình nhưng chưa bao giờ có can đảm và đủ tự tin để làm một việc tốt bình thường như ông.

Việc tốt ấy có khó không? Không hề khó. Chỉ là một tấm biển cảnh báo tự tạo buộc vào cán chổi, cắm vào chiếc ghế gỗ hỏng một nhà nào đó bỏ đi, nhưng chắc chắn nhờ nó, và quan trọng hơn, nhờ vào người đàn ông bất chấp hiểm nguy, đứng giữa ngã 4 để báo hiệu cho mọi người, nhiều người đã thoát khỏi cơn nguy hiểm.

Trong khi người ngoại quốc làm thế, thì buồn thay, người Việt ngồi xung quanh đó chỉ khoái trí cười ầm ĩ khi thấy xe máy ngã vì đường trơn. Thật là xấu hổ. 

Cái phản ứng cười khoái trí khi thấy người đi đường chẳng may ngã, đổ xe là chuyện không hề hiếm gặp ở người Việt chúng ta. Chẳng hiểu gọi nên nó là gì, là sản phẩm của cá tính “hay cười, dễ cười” của người Việt hay là sự thiếu cảm thông, thương xót với đồng loại tới mức hơi có phần… ngu muội (!?)

Chắc có người sẽ chậc lưỡi bảo, đó là sản phẩm của hai nền văn hóa khác nhau, phương Đông và phương Tây. Không, dù là sản phẩm của nền văn hóa nào, thì nó cũng phải gặp nhau chung ở một điểm chứ, đó là tình thương, tình người, tình đồng loại. 

Tại sao chúng ta không thể thay đổi cách suy nghĩ chỉ bo bo lo cho mối lợi của bản thân mình, gia đình mình mà vô cảm với xã hội? Nếu xã hội có nhiều những con người vô cảm, chỉ biết bản thân, còn lại là mặc kệ mọi chuyện tốt xấu, thì do lỗi của ai? 

Thực ra quá phức tạp để truy đến tận ngọn nguồn. Mọi ứng xử của mỗi cá nhân trong xã hội đều bắt nguồn từ một chuỗi những phản ứng đã trở thành “kinh nghiệm sống”. Có thể người Việt ngày nay ít đối xử tốt với nhau, ít sống vì nhau bởi họ nhận ra, làm điều tốt nhiều khi chỉ mang đến tai vạ, mắc họa vào thân.

Nhưng cứ nghĩ mà xem, mỗi một việc tốt, một điều tử tế bạn làm cho cộng đồng, nó sẽ có một hiệu ứng “domino” vô cùng mãnh liệt. Người A tốt với người B, người B tốt với người C… chuỗi tử tế ấy sẽ tỏa rộng ra và điều tốt đẹp trên cuộc đời sẽ không bao giờ bị tuyệt diệt. Điều đó ý nghĩa lắm chứ. 

Những điều tốt đẹp bạn làm hôm nay, có thể ngày mai bạn sẽ chưa được nhận về trái ngọt, nhưng xin bạn đừng ngã lòng, đừng nản chí. Hãy tiếp tục hành động theo sự mách bảo của thiên lương, của nhân tính, rồi tất cả chúng ta sẽ đều có một thành quả đẹp. 

Nhìn bức ảnh người đàn ông ngoại quốc đứng giữa ngã 4 đường để cảnh báo hiểm nguy ở đường phố Hà Nội sau cơn mưa giông, tôi và có lẽ nhiều người như tôi, cảm thấy xấu hổ nhưng cũng cảm nhận được sự ấm áp của một ngọn lửa vô tận.

Ngọn lửa ấy động viên chúng ta, khuyến khích chúng ta để cùng nhau sống tốt đẹp hơn, sống vì người khác hơn.