KHÔNG VƯỚNG MẮC
Trong ngôi thiền viện thuở xưa
Đứng đầu là một thiền sư lâu đời
Lìa trần tuổi chín mươi hai
Danh ngài viện chủ khó ai sánh cùng,
Ngài gìn giữ để không vương
Không hề mắc chuyện tầm thường thế nhân.
*
Thuở xa xưa đã có lần
Đóng vai khất sĩ lê chân đường đời
Lúc ngài mới tuổi hai mươi
Bất ngờ gặp gỡ một người không quen
Người này hút thuốc liên miên
Lúc cùng xuống núi dừng bên mé rừng
Nghỉ chân dưới một gốc tùng
Người kia mời thuốc, ngài ưng thuận liền
"Hút khi đói thật thần tiên
Thuốc đưa người hút vào miền mộng mơ
Thật là thích thú vô bờ!"
Ngài đưa nhận xét khi vừa hút xong.
Thấy ngài hoan hỉ trong lòng
Khách kia tặng lại điếu, cùng thuốc dư
Nhận rồi đến lúc giã từ,
Ra đi ngài chợt suy tư ngại ngùng:
"Khói này quyến rũ vô cùng
Nhưng ta phải quyết chí ngừng lại thôi
Trước khi quá muộn mất rồi
Vì gây trở ngại cho ai tu thiền!"
Để về sau khỏi muộn phiền
Thuốc và ống điếu ngài liền vứt ngay.
*
Hai mươi ba tuổi! Giỏi thay!
Ngài chuyên nghiên cứu mê say hàng giờ
Vũ trụ quan rất sâu xa
Đó là Kinh Dịch thật là cao thâm.
Mùa Đông tới, lạnh vô ngần
Ngài cần áo ấm, không chần chờ chi
Viết thư nhờ khách mang đi
Gửi cho thầy cũ ở quê xa vời
Quê xưa ngăn cách trùng khơi
Xin thầy giúp đỡ qua thời lạnh căm.
Ngài nôn nóng, ngài băn khoăn
Mùa Đông sắp hết, biệt tăm tin thầy,
Áo đâu không thấy về đây
Khiến ngài trông ngóng bao ngày uổng công.
Xem thư mình có lạc không
Nhờ vào Kinh Dịch ngài mong tỏ tường
Quẻ gieo kết quả rõ ràng:
"Khách quên trao bức thư mang theo rồi!"
Thời gian sau chợt có người
Mang thư thầy gửi tới nơi thăm ngài
Thư thầy chỉ hỏi thăm thôi
Còn như áo ấm thầy thời không hay
Thầy đâu biết đến chuyện này
Quẻ gieo Kinh Dịch trước đây đúng rồi!
Lần này ngài nghĩ: "Chao ơi!
Nếu mà mọi việc trên đời xảy ra
Ta dùng Kinh Dịch đoán ra
Tu thiền ta sẽ lơ là mất thôi
Thật là tai hại quá trời!"
Nghĩ xong ngài quyết buông trôi môn này
Dù cho Kinh Dịch rất hay
Ngài không dùng nữa! Dứt ngay! Chẳng màng!
*
Tuổi hai mươi tám vừa sang
Ngài chuyên tâm học vững vàng thơ, văn
Thêm môn thư họa tuyệt luân
Nhìn xa phượng múa, nhìn gần rồng bay
Tay tiên điêu luyện lắm thay
Khiến cho thầy dạy môn này ngợi ca.
Lần này ngài nghĩ: "Thân ta
Văn thơ vương luỵ tuy là nổi danh
Nhưng nên ngưng lại cho nhanh
Kẻo thành thi sỹ, không thành thiền sư!"
Thế là ngài bỏ làm thơ
Quyết không vướng mắc vẩn vơ chuyện đời.
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa, phỏng theo Non-Attachment
trong tập truyện văn xuôi 101 ZEN STORIES
của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
_______________________________________________________
