Bạn Tâm Nhàn thân mến!
Thờ Phật nhằm thể hiện lòng tôn kính và nguyện học theo công hạnh của Ngài. Thờ ông bà tổ tiên để nhớ về cội nguồn, nguyện báo đền ơn sinh dưỡng, giữ vững gia phong. Vì thế, người Phật tử luôn được khuyến khích thờ Phật và tổ tiên tại tư gia. Trừ những trường hợp đặc biệt chưa hội đủ duyên lành, còn lại các gia đình Phật tử đều nên kính thờ Phật và ông bà tổ tiên.
Bàn thờ, lư hương, bát nước, tranh tượng Phật, bài vị hay di ảnh ông bà đã kết thành một không gian tâm linh. Trên có Phật Thánh tổ tiên ông bà gia hộ độ trì, dưới thì gia chủ và con cháu dốc hết lòng thành thờ phượng, lễ bái, nguyện cầu. Những lúc nguy nan, đốt nén hương kính lễ cầu nguyện cảm thấy vững lòng. Lúc an lành thì kệ kinh, nhang khói, chiêm ngưỡng càng thêm phấn chấn, tự tin hơn vào cuộc sống.
Lẽ thường, không gian thờ tự là nơi tôn nghiêm nhất của căn nhà. Ngày xưa ở nhà ba gian thì gian giữa là không gian thờ tự. Ngày nay, ở nhà phố (nhà ống, không tầng) thường thờ phụng ở phòng khách. Nếu ở nhà tầng thì tầng trên thường là phòng thờ. Những năm gần đây, xu hướng ở nhà chung cư rất nhiều tầng trở nên phổ biến. Và vấn đề thờ phụng khi có nhiều gia đình ở các tầng trên được đặt ra.
Đa phần ý kiến đều đồng thuận việc thờ Phật và tổ tiên khi ở chung cư cũng bình thường như các kiểu nhà khác. Phật ở khắp mười phương, nếu tâm thành thì Phật chứng. Ông bà tổ tiên thì con cháu ở bất cứ nơi đâu cũng đều phò hộ. Vì thế, bạn hãy chọn một nơi trang nghiêm nhất trong căn hộ để thiết lập bàn thờ. Dù phía trên có rất nhiều căn hộ và người sinh sống nhưng điều này không ảnh hưởng gì đến sự tôn nghiêm hay bất kính cả.
Ý kiến của vị thầy nói trên thiếu tính thực tiễn, nhằm để tôn nghiêm mà thực chất đánh mất sự tôn nghiêm. Thiếu tính thực tiễn vì mỗi gia đình đều có nhu cầu thờ tự để hương khói, lễ bái, cầu nguyện và tu học. Không phải ai cũng có thời gian và điều kiện để đi chùa. Rất nhiều người chỉ đi chùa mỗi tháng hai lần hoặc vào các dịp lễ lớn mà thôi. Mặt khác, với nhiều người, mua được căn hộ chung cư là cả cơ nghiệp, định cư lâu dài. Khi đã có nhà cửa và gia thất mà trong nhà mà không có gian thờ sẽ thiếu đi sự kết nối tâm linh, khó mà an cư lạc nghiệp.
Khuyên Phật tử không thờ Phật khi ở chung cư là một hạn hẹp không nên có trong sứ mạng hoằng pháp. Đã vậy, còn hướng dẫn “Muốn lạy Phật ở nhà thì cứ quỳ xuống nhìn ra cửa sổ, nhìn lên trời, tưởng tượng Phật ở trên cao mà lạy, lạy trên bầu trời”. Đạo Phật không hướng Phật trên trời. Đạo Phật chỉ dạy Phật ở trong tâm, Phật ở khắp mười phương. Ngoại đạo mới vinh danh thần thánh trên trời. Lạy Phật trên trời là đánh mất sự tôn nghiêm và bản sắc của đạo Phật.
Lời dạy nếu ai ở trên tầng cao nhất của chung cư mới thờ Phật lại càng hạn hẹp hơn. Vì không phải ai cũng sở hữu được vị trí ấy. Nếu đủ duyên được ở và thờ phụng thì nơi cao nhất ấy sẽ là nơi thấp nhất nếu nhìn từ nhiều không gian khác. Cần phát huy trí tuệ để nhìn sự vật trong tương quan đa chiều “không dơ không sạch, không cao không thấp”.
Cho nên, người thầy cần chú trọng đến nhu cầu thực tiễn của tín đồ và tinh thần phương tiện của Phật giáo để giúp Phật tử thuận tiện hơn trong việc thể hiện tín ngưỡng và thực hành tâm linh. Những hướng dẫn cảm tính, cá nhân sẽ khiến cho Phật tử bị thiệt thòi, đạo pháp bị mai một.
Chúc bạn tinh tấn!
Tổ Tư vấn Báo Giác Ngộ
