Tỉnh lỵ Bạc Liêu có cơ sở y tế được xây dựng từ thời thuộc địa, khám chẩn đoán và điều trị cho dân cư một vùng rộng lớn, ngày cũ, như thời VNCH, gọi “ nhà thương Bạc Liêu”, của nhà nước, nhà thương thí miễn phí phân biệt nhà thương tư. Ngày nay bệnh viện đa khoa Bạc Liêu vẫn là trung tâm y tế lớn, hạ tầng bề thế, diện tích rộng, với nhiều khoa điều trị, phục hồi chức năng, kỹ thuật y khoa. Vị trí bệnh viện cách Chợ Bạc Liêu mấy cũng phố, có ngộ quá hồ bơi, khu nhà Công Tử, Cầu Quay.... Cũng có lối ra Ngã tư quốc tế, vào trung tâm. Bệnh viện lại gần Trường Cao đẳng y tế Bạc Liêu và là nơi thực tập cho học viên y.
Do thời gian dài đầy biến cố, có rất nhiều thay đổi cùng sự quên lãng, trong đấy có biến cố và lãng quên liên quan phật giáo.
... Bạc Liêu vốn có số lượng phật tử đông đảo, chùa chiền nhiều: Chùa Cô Bảy, chùa Long Phước, Tịnh xá Ngọc Lợi...
Ở Bạc Liêu có một bác sĩ tài hoa từ thời danh vị đốc - tờ ở tỉnh lẻ này còn hiếm hoi: bác sĩ Phi. Vị trí thức này mộ Đạo Phật, giàu lòng từ thiện. Vào cuối cuộc chiến tranh VN, đầu những năm 1970, bác sĩ Phi đã phát tâm hoàn thành thánh tượng Quan Âm cao hướng ra Biển Đông của đất nước, nơi ngày nay được gọi “ Quan Âm Phật đài”, từ tỉnh lỵ qua vùng đất cát trồng nhãn, ra Nhà Mát sẽ đến. Thánh tượng Quan Âm nổi tiếng về sự linh ứng, rất nhiều đồng bào gần xa hành hương chiêm bái. Chuyện này phổ biến và nhiều người biết khi đề cập đến Bạc Liêu.
Tuy nhiên có một tư liệu đã bị lãng quên hay rất ít người biết và không phát hiện sự ghi nhận khi tìm hiểu lịch sử phật giáo địa phương, liên quan ngành y, bệnh viện Bạc Liêu.
... Ngày cũ, ít nhất trong thời VNCH, ở vị trí ngày nay là khoa lao của bệnh viện đa khoa Bạc Liêu, ở sâu phía trong đi qua nhiều khoa phòng, từng có thánh tượng Quan Âm cứu khổ cứu nạn, linh ứng nhiệm mầu. Chỗ ấy bây giờ có nhiều phi lao vị vũ trong gió, không xa bờ kênh đào 16.
Trước 1975, ở Miền Nam, đời sống tôn giáo khác ngày nay, sự thờ phụng, hành lễ, nguyện cầu, giáo dục đào tạo... tự do. Nhiều cơ sở giáo dục, y tế do tôn giáo lập ra phụng sự xã hội. Nhiều thánh tượng tôn giáo, có Phật giáo, được xây dựng và cung kính ngày ở các cơ sở, như bệnh viện Bạc Liêu, lúc có tên Nhà thương thí Bạc Liêu. Đáng tiếc đã có rất nhiều mất mát, quên lãng...
Nếu bạn đến cơ sở y tế lớn nhất tỉnh Bạc Liêu ngày nay, nơi có nhiều cây xanh râm mát, ở chỗ vườn phi lao vị vũ kia, từng có một thánh tượng Quan Âm linh ứng nghi ngút khói hương từ rất lâu trước khi bác sĩ Phi xây dựng Thánh tượng ở Nhà Mát hướng ra biển.
Nếu có một bức hình, thiệt hay, lại là đáng tiếc...
Nguyễn Thành Công.
