Thành Ba La Nại thuở xưa

Có xe ngựa đẹp nhà vua ưa dùng

Thân xe lộng lẫy vô cùng

Gắn thêm một bộ yên cương sáng ngời

Làm bằng da, khéo tuyệt vời

Do tay thợ giỏi nhất nơi kinh thành.

Một ngày vua muốn dạo quanh

Thăm vườn thượng uyển hữu tình cỏ hoa

Nên sai quân đánh xe ra

Khởi hành từ sáng để qua vườn này

Nhởn nhơ ngoạn cảnh giải khuây

Đến khi chiều tối mới quay trở về

Tới hoàng cung trời đã khuya

Cả đoàn mệt mỏi thiết gì nữa đâu

Xe vua để tạm phía sau

Trong sân cung điện có rào bao che

Thay vì cất kỹ nhà xe

Là nơi có khoá muôn bề an ninh.

*

Nửa đêm mưa bất thình lình

Xe vua nước đẫm chung quanh ướt mèm

Dây da thấm nước triền miên

Cho nên phồng nở và mềm mại ra

Mùi da thơm tỏa lan xa

Chó trong cung cấm thật là xôn xao

Mùi da quyến rũ biết bao

Đánh hơi thấy được chó lao ra liền

Đến xe vua đậu gần bên

Tranh ăn ngấu nghiến da mềm dây cương

Trước khi tỏ lộ vầng dương

Chó quay trở lại trong chuồng hoàng cung

Âm thầm, lặng lẽ vô cùng

Nào ai thấy được mà hòng biết đâu.

Khi vua thức dậy sáng sau

Xuống sân tản bộ thấy sao lạ kỳ

Dây da xe quý đậu kia

Nát tan rơi vãi còn gì nữa đâu!

Vua ra lệnh gọi quân hầu

Điều tra sự thể và mau tường trình.

Quân hầu vì phải gác canh

Trông chừng bầy chó hoàng thành vua nuôi

Biết rằng chó cắn dây rồi

Sợ bao trách nhiệm đổ nơi đầu mình

Họ bèn dựng chuyện gian tình:

"Chính là lũ chó ngoài thành vào đây

Rủ nhau tụ họp từng bầy

Chui qua lỗ cống tới ngay xe này

Cắn dây da, tai hại thay

Chó hoang cần phải thẳng tay diệt trừ."

Vua nghe giận dữ vô bờ

Nảy ra ý định trả thù chó hoang

Toàn dân được lệnh quốc vương:

"Ai mà thấy chó giữa đường giết ngay!"

Lệnh vua ban bố từ đây

Chó luôn bị giết, đọa đày thảm thê

Chó hoang mang chẳng hiểu chi

Về sau mới biết là vì lệnh trên

Hoảng kinh chó vội trốn liền

Rút về nghĩa địa ven biên ngoại thành

Nơi đây mong được an lành

Trông chờ lãnh đạo giúp mình thoát nguy

Nơi cư ngụ vị chỉ huy

Vua Lông Bạc vốn uy nghi, lắm tài.

*

Vua Lông Bạc được lên ngai

Không vì sức mạnh hơn ai trong bầy

Không vì to xác, lớn thây

Không vì thích mạo hiểm hay gan lì

Chàng thời giống các chó kia

Chỉ riêng đặc biệt lông thì bóng lên

Phô ra mầu bạc tóc tiên,

Mắt đen sáng tựa sao trên bầu trời

Tỏ ra minh mẫn tuyệt vời

Tai thời rất thính, mắt thời rất tinh

Bước đi chững chạc thân mình

Khiến cho bầy chó tôn vinh hàng đầu

Loài người cũng phục kém đâu.

Chàng Lông Bạc học từ lâu lắm điều

Trở nên thông thái cao siêu

Khả năng giải quyết rất nhiều khó khăn

Phô tài lãnh đạo quanh năm

Giúp cho đồng loại nhọc nhằn quản đâu

Cả bầy kính phục biết bao

Nên chàng Lông Bạc được bầu làm vua.

Vua Lông Bạc chợt ưu tư

Thấy bao đồng loại rất ư kinh hoàng

Rút về đầy cả nghĩa trang

Xôn xao lẩn trốn tìm đường thoát thân

Chàng bèn lên tiếng hỏi han

Cả bầy thuật lại nguy nan mọi điều:

"Chiếc xe vua quý, vua yêu

Dây da bị cắn mất tiêu cả rồi

Lệnh vua giết chó khắp nơi

Tai bay, vạ gió! Chao ơi thảm sầu!"

Sau khi ngẫm nghĩ trong đầu

Thời chàng Lông Bạc thấy mau ra rằng

Hoàng cung canh gác kỹ càng

Bên ngoài khó thể tìm phương lẻn vào

Chính là chó trong vòng rào

Chó hoàng cung đó, ai nào khác đâu

Đích danh thủ phạm hàng đầu

Chó ngoài khó lọt vào lâu đài này.

Chàng Lông Bạc nhủ lòng ngay:

"Hình hài chó khắp trong bầy của ta

Tuy đôi khi có khác xa

Nhưng là đồng loại một nhà mà thôi

Đều là thân thuộc lâu rồi

Nếu ta không cứu, ai thời giúp đây!"

Trấn an chàng nói với bầy:

"Xin đừng hãi sợ, nạn này sớm qua

Ở yên nghĩa địa, đừng ra

Đừng vào thành phố kẻo mà mạng vong

Chờ ta đến chốn hoàng cung

Nơi đây ta gặp quốc vương trần tình

Vạch cho ngài rõ ngọn ngành

Ai thời vô tội, ai thành kẻ gian

Chúng mình sẽ thoát nguy nan

Nhờ vào sự thật nhân gian mưu cầu!"

*

Chó Lông Bạc lui lại sau

Tìm nơi khuất nẻo cúi đầu trầm tư

Tập trung phát khởi tâm từ:

"Cầu cho loài chó cũng như loài người

Sống vui hạnh phúc nơi nơi

An lành vô sự cuộc đời êm xuôi

Ta đi cứu giúp muôn loài

Mong không ai ác tâm đòi hại ta!"

Chó Lông Bạc từ xưa xa

Đã từng tu tập chan hòa lòng nhân

Luyện thêm trí óc sáng ngần

Giờ đây tha thiết chú tâm nguyện cầu,

Rồi chàng bình tĩnh bắt đầu

Ra đi chậm rãi vào sâu kinh thành

Dọc theo đường phố cây xanh

Thành Ba La Nại hữu tình biết bao

Tập trung tâm trí thật cao

Nên chàng chẳng có chút nào hoảng kinh

Vì tin tưởng ở chính mình

Chàng đi tự tại, an bình, nghiêm trang

Lòng từ tỏa rạng ánh vàng

Mọi người cảm nhận dễ dàng thấy ngay

Khởi lòng kính trọng. Lành thay!

Bao nhiêu ý xấu lúc này tiêu tan

Chẳng ai muốn hãm hại chàng

Chẳng còn sân hận, hết mang oán thù

Kinh thành tất cả dường như

Mọi người hoan hỉ, tâm từ chứa chan

Không còn trở ngại, nguy nan

Chàng Lông Bạc bước nhẹ nhàng vào dinh

Ngang qua các trạm lính canh

Tiến vào phòng họp cung đình lớn to

Vào ngồi ngay cạnh ngai vua

Tỏ ra bình thản lại vừa tự tin.

Quốc vương cảm kích vô biên

Thấy chàng can đảm dám tìm tới nơi

Phô ra phẩm cách cao vời

Nên khi quân lính vang lời thét la

Chạy vào muốn bắt chó ra

Thời vua ngăn cản thật là quyền uy:

 

 

"Để yên chó ở đó đi!"

Bấy giờ Lông Bạc tức thì nghiêm trang

Tiến ra đối diện ngai vàng

Cúi chào tôn kính quốc vương uy quyền

Rồi chàng lên tiếng hỏi liền:

"Kính xin bệ hạ cảm phiền cho hay

Phải ngài ra lệnh mới đây

Giết loài chó ở thành này phải không?"

Vua bèn đáp chẳng ngại ngùng:

"Chính ta ra lệnh truy lùng chó kia!"

"Vậy thưa chó phạm tội chi?"

"Vì xe đẹp đẽ ta đi hàng ngày

Dây da quý giá buộc đây

Chó kia ăn mất. Tội này lớn lao!"

Chàng Lông Bạc hỏi: "Lạ sao

Thế ngài có biết chó nào ăn chăng?"

Quốc vương: "Không biết rõ ràng

Ta không bắt được quả tang chó nào

Nên ta ra lệnh tối cao

Giết đi tất cả, có đâu sai gì

Kẻ gian trong đám chó kia

Thoát đâu hình phạt thị uy răn đời"

Chàng Lông Bạc chẳng chịu thôi

Khẽ ngừng, rồi hỏi một lời thiết thân:

"Chó nào được hưởng đặc ân

Thoát qua hình phạt của lần này chăng

Hay là tuyệt đối công bằng?"

Quốc vương lúng túng khó khăn trả lời

Giữa triều đình, trước đông người

Lệnh vua nhắc lại nghe thời trái tai:

"Lệnh ta giết chó ở ngoài

Còn như chó ở lâu đài thời không!"

Chàng Lông Bạc: "Thật bất công

Thật là thiên vị, vô cùng lầm sai

Chó nghèo đói ở bên ngoài

Lệnh thời cho giết, bi ai não nùng

Chó giàu có ở trong cung

Thời không bị hại, thoát vòng khổ đau

Chó không bình đẳng như nhau

Ngọn đèn công lý còn đâu rạng ngời!"

Nghe lời chí lý tuyệt vời

Quốc vương khiêm tốn tức thời hỏi ngay:

"Nhà ngươi tài giỏi vậy thay

Hãy cho ta biết dây này ai ăn?"

Chàng thưa: "Nào có khó khăn

Chính là bầy chó họp đoàn trong đây

Tôi xin minh chứng điều này!"

Quốc vương: "Hãy tiến hành ngay xem nào!"

*

Chàng Lông Bạc bèn yêu cầu

Chó hoàng cung được dẫn vào điều tra,

Chàng xin đem nước sữa ra

Rồi đem cỏ vụn để pha trộn vào

Xong rồi lên tiếng yêu cầu

Nhà vua cho chó uống mau sữa này.

Coi kìa! Thật lạ lùng thay!

Uống xong các chó mửa ngay ít nhiều

Dây da một số chưa tiêu

Chó hoàng cung thật khó kêu oan rồi

Chàng thêm: "Bệ hạ nghĩ coi

Hoàng cung quân lính khắp nơi canh phòng

Bên ngoài đâu dễ vào trong

Suy ra thủ phạm cũng không khó gì!"

Rồi chàng lên tiếng từ bi:

"Sát sinh tội lỗi muôn bề xấu xa

Chúng sinh tương tự một nhà

Như là liên hệ, chan hòa tình thân

Giết nhau là chuyện bất nhân

Ta nên tỏ lộ từ tâm ngập tràn!"

Lời chàng khiến các quần thần

Nghe xong xúc động tâm can vô cùng,

Và ngay cả chính quốc vương

Trở nên khiêm tốn nhún nhường biết bao

Đâu còn tự ái ngôi cao

Tới bên Lông Bạc cúi đầu thưa ngay:

"Ôi ta mãi đến hôm nay

Mới là hội đủ duyên may gặp ngài

Từ tâm tỏ lộ tuyệt vời

Lại thêm trí tuệ sáng ngời trăng sao

Ngài ban công lý tối cao

Ngôi vua ta muốn xin trao cho ngài!"

Chàng Lông Bạc khẽ trả lời:

"Tôi ham vương miện cõi đời này đâu

Nhà vua nếu quý trọng nhau

Thì xin hãy nhớ đôi câu tâm tình:

Hãy làm vua rất công minh

Lòng từ trao khắp chúng sinh xa gần,

Hãy mau thanh lọc thân tâm

Tuân theo ngũ giới chuyên cần chớ quên!"

Kể từ ngày đó cầm quyền

Quốc vương theo mãi lời khuyên rạng ngời

Luôn luôn quý trọng khắp nơi

Công bằng, bình đẳng người người bình an

Vua ra lệnh: "Khi ta ăn

Đồng thời các chó cũng cần được nuôi

Dù là các chó ở ngoài

Hay là chó của lâu đài nhà vua!",

Đây là giai đoạn từ xưa

Khởi đầu trung hậu rất ư mặn nồng

Giữa người và chó tâm đồng

Kéo dài ở khắp các vùng tới nay.

*

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(thi hóa phỏng dịch theo bản văn xuôi

THE DOG KING SILVER

của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)

*

Nhận Diện Tiền Thân Đức Phật

 

TRUYỆN VUA CHÓ LÔNG BẠC

     Chó Lông Bạc hiền trí là tiền thân Đức Phật. Vị quốc vương là Ananda.

Bầy chó hiền lành là hội chúng của Đức Phật.

_____________________________________