Ngày xưa có một bầy nai

Cùng nhau vui sống giữa nơi non ngàn

Nai già khả kính, khôn ngoan

Lại thêm khéo léo, giỏi giang, làm thầy

Bao nhiêu nai nhỏ trong bầy

Được thầy dạy dỗ điều hay, điều lành

Tài tháo vát, sự khôn lanh

Để khi nguy biến thoát nhanh được liền.

Thầy nai có một cô em

Một hôm cô trịnh trọng đem con mình

Đến thăm anh, nói tâm tình:

"Con trai em đó, mong anh chỉ bày

Dạy cho cháu học điều hay

Những điều khôn khéo lâu nay thường dùng

Để mà thoát bẫy diệt vong

Thoát mưu thâm độc, thoát vòng hiểm nguy!"

Thầy nai nói: "Đâu khó gì

Ngày mai cháu đến ta thì dạy cho!"

*

Thế rồi theo đúng dự trù

Chú nai đến học rất ư chuyên cần

Nghe lời thầy dạy, chuyên tâm

Trong khi nai khác quây quần rong chơi,

Chỉ sau khi học xong xuôi

Chú nai mới ghé đến nơi bạn bè,

Bầy nai nhỏ thích rủ rê

Chú nai nhất quyết chẳng hề nghe theo.

Chú luôn kiên nhẫn đủ điều

Giúp bè, giúp bạn với nhiều từ tâm,

Chú tôn kính thầy vô ngần

Vì thầy kiến thức uyên thâm vô cùng

Dạy cho con cháu hết lòng

Ơn thầy to lớn chú không quên nào.

*

Một hôm bên mé rừng sâu

Chú nai vô ý kẹt vào bẫy kia

Kêu la đau đớn kể chi

Bạn bè sợ hãi tức thì trốn ngay

Chạy về báo mẹ nai hay

Mẹ nai kinh hoảng tìm thầy than van:

"Con em mắc bẫy thợ săn

Làm sao cứu nó? Khó khăn vô vàn!"

Thầy nai vội vã trấn an:

"Chắc rằng cháu sẽ an toàn mà thôi

Đừng lo gì nữa em ơi

Trước đây cháu học hành thời siêng năng

Tận tâm, cẩn thận, đàng hoàng

Cho nên cháu đã khôn ngoan lắm rồi

Đủ tài đối phó với đời

Thợ săn muốn hại cháu thời dễ đâu

Đừng lo lắng, chớ buồn rầu

Anh tin rằng cháu sẽ mau trở về!"

*

Trong khi đó chú nai kia

Tuy đang mắc bẫy chẳng hề buông xuôi

Trong đầu suy nghĩ sục sôi:

"Bạn bè chạy trốn hết rồi, buồn thay!

Còn ai giúp đỡ mình đây

Để mà thoát khỏi bẫy này nguy nan

Bao điều thầy dạy khôn ngoan

Thử mang áp dụng phá tan xích xiềng!"

Thế là nai quyết định liền

Đóng trò "giả chết" ngay trên chỗ này.

Thoạt tiên nai bới cào ngay

Cỏ cây đất bụi tung bay mịt mùng

Giống như giãy giụa điên cuồng

Tưởng chừng nai cố tìm đường thoát thân;

Rồi thêm nước tiểu và phân

Phóng ra vung vãi dưới chân chảy dài

Giống nai trong bẫy bi ai

Chết vì sợ hãi thường bài tiết ra;

Rồi thêm nước miếng chan hòa

Nai phun sùi bọt chảy qua miệng mồm;

Nai nằm duỗi thẳng người luôn

Thân nghiêng về phía bên hông cứng đờ;

Mắt trợn lên, lưỡi thè ra

Bốn chân cứng ngắc như là khúc cây;

Hít vào lồng ngực cho đầy

Rồi dồn không khí xuống ngay bụng mình

Khiến cho bụng bị trương phình;

Cuối cùng đầu ngoẹo xuống sình nằm yên

Nai không thở lỗ mũi trên

Thở bằng lỗ mũi sát bên đất liền

Nai nằm bất động im lìm

Khác gì xác chết, lại thêm nặng mùi

Khiến ruồi bay quẩn quanh người

Quạ thời lảng vảng chờ mồi kiếm ăn.

Ngày hôm sau bác thợ săn

Trời vừa hừng sáng ghé thăm từng vùng

Thăm nơi đặt bẫy trong rừng

Thấy nai mắc bẫy bác mừng đến xem

Ngạc nhiên thấy bụng phình lên

Vỗ vào thấy cứng vội tin chết rồi

Thêm mùi dơ dáy khắp nơi

Vo ve vang tiếng đám ruồi lượn quanh

Bác bèn suy nghĩ rất nhanh:

"Chắc nai mắc bẫy của mình từ khuya

Xác nai đã cứng rồi kia

Thịt nai sắp bị ươn đi mất rồi

Lột da ngay mới kịp thời

Tại đây làm thịt con mồi cho mau

Rồi mang thịt về nhà sau!"

Tin rằng nai chết còn đâu nghi ngờ

Thợ săn bèn gỡ bẫy ra

Gom cây, gom lá phủ qua đất bùn

Thành nơi làm thịt nai rừng.

Chú nai nhận thấy có đường thoát thân

Không còn vướng bẫy dưới chân

Tự do, sung sướng còn chần chờ chi

Nai chồm dậy, nai phóng đi

Nhanh như tên bắn, khác gì mây trôi

Trở về rừng rậm núi đồi

Ấm êm, hạnh phúc cạnh nơi mẹ mình.

Bầy nai mừng rỡ thật tình

Ăn mừng đồng loại an bình trở lui

Thoát qua cạm bẫy loài người

Trò nhờ chăm chỉ, thầy thời tận tâm.

Mới hay bài học chuyên cần

Mang về phần thưởng vô ngần lớn lao.

*

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(thi hóa phỏng dịch theo bản văn xuôi

THE FAWN WHO PLAYED DEAD

của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)

*

Nhận Diện Tiền Thân Đức Phật

TRUYỆN NAI GIẢ CHẾT

Nai anh tức nai Thầy là tiền thân Đức Phật.

Chú nai giả chết là La Hầu La.

________________________________________